آخذ (قرآن)«اخذ» در لغت به معنای در اختیار در آوردن و بدست گرفتن و در استعمالات گوناگون قرآن که به خداوند نسبت داده شده است به معانى زير آمده است: ۱. سلطه ۲. قبول ۳. پیمان تکوینی ۴. پیمان تشریعی ۵. عقوبت و مجازات. تنها یک بار به صورت صفت «آخذ»، (در صورت عدم پذیرش توقیفی بودن اسماء و صفات می‌توان آخذ را از اسماء و صفات الهی بشمار آورد.) کنایه از سلطه و احاطه خداوند به کار رفته و در این مقاله همین معنا مورد نظر است. ۱ - تسلط خدا بر جنبندگانخداوند آخذ و مسلط بر همه جنبندگان: «انی توکلت علی الله ربی وربکم ما من دابة الا هو ءاخذ بناصیتها ان ربی علی صرط مستقیم؛چرا كه من توكل بر الله كه پروردگار من و شما است كرده ام، هيچ جنبنده اي نيست مگر اينكه او بر وي تسلط دارد (اما سلطه اي توام با عدالت چرا كه) پروردگار من بر صراط مستقیم است. » ۲ - آثار توجه به آخذیت خداتوجه و باور به آخذ بودن خداوند (سلطه و قدرت الهی) موجب توکل بر خداوند : «انی توکلت علی الله ربی وربکم ما من دابة الا هو ءاخذ بناصیتهآ ان ربی علی صرط مستقیم؛چرا كه من توكل بر الله كه پروردگار من و شما است كرده ام، هيچ جنبنده اي نيست مگر اينكه او بر وي تسلط دارد (اما سلطه اي توام با عدالت چرا كه) پروردگار من بر صراط مستقيم است. » ۳ - اعتقاد حضرت هود به آخذیت خدااعتقاد به آخذیت و سلطه خداوند بر تمامی جنبندگان عامل نهراسیدن هود علیه‌السلام از مکر مخالفان : «قالوا یـهود... •... قال... انی بریء مما تشرکون ؛ من دونه فکیدونی جمیعا ثم لاتنظرون • انی توکلت علی الله ربی وربکم ما من دابة الا هو ءاخذ بناصیتهآ...؛گفتند: اي هود! ... (نوح) گفت ... من از آنچه شريك (خدا) قرار مي‌دهيد بيزارم! از آنچه غير او (مي پرستيد) حال كه چنين است همگي براي من نقشه بكشيد و مرا مهلت ندهيد (اما بدانيد كاري از دست شما ساخته نيست!)چرا كه من توكل بر الله كه پروردگار من و شما است كرده ام، هيچ جنبنده اي نيست مگر اينكه او بر وي تسلط دارد.... » ۴ - عدالت خدا در عین آخذیترفتار عادلانه و حکیمانه خداوند به جنبندگان عالم در عین آخذیت و قدرت بی پایان : «انی توکلت علی الله ربی وربکم ما من دابة الا هو ءاخذ بناصیتها ان ربی علی صرط مستقیم؛چرا كه من توكل بر الله كه پروردگار من و شما است كرده ام، هيچ جنبنده اي نيست مگر اينكه او بر وي تسلط دارد (اما سلطه اي توام با عدالت چرا كه) پروردگار من بر صراط مستقيم است. » جمله «ان ربی علی صراط مستقیم» بدین معنا است که خداوند به بندگان خود ظلم و ستم نمی‌کند. ۵ - پانویس۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن،فرهنگ قرآن، ج۱، ص۱۲۷، برگرفته از مقاله «آخذ» رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی
|